Στις 20 Φεβρουαρίου 1895 φεύγει από τη ζωή ο Φρέντερικ Ντάγκλας

Στις 20 Φεβρουαρίου 1895 φεύγει από τη ζωή ο Φρέντερικ Ντάγκλας , πολέμιος της δουλείας , της γυναικείας και εθνικής καταπίεσης. Σε ηλικία 20 ετών απέδρασε από την φυτεία που δούλευε ως σκλάβος και κήρυξε την ελευθερία του στην Νέα Υόρκη. Το 1845 γράφει την αυτοβιογραφία του όπου περιγράφει τις άσχημες συνθήκες που βίωνε όντας δούλος. Το ξεκίνημα του Αμερικανικού Εμφυλίου το 1861 τον βρίσκει ηγέτη στην πάλη ενάντια στις διακρίσεις.

Η τελευταία μεγάλη αστική επανάσταση του 19ου αιώνα (αμερικανικός εμφύλιος) αποτυπώνει τόσο την πρώιμη επαναστατική φύση της αστικής τάξης ,όσο και την αντεπαναστατική αναδίπλωση που προκύπτει, όταν οι διεκδικήσεις διαταράσσουν την ίδια της την εξουσία. Η σύγκρουση μεταξύ Βορρά και Νότου στην πραγματικότητα ήταν σύγκρουση μεταξύ δύο διαφορετικών οικονομικών συστημάτων. Ο Καπιταλιστικός Βορράς διέθετε ισχυρότερη οικονομική βάση από τον Νότο με 3πλάσιους σιδηροδρόμους και ισχυρότερο σύστημα αναπαραγωγής. Η επίπλαστη ελευθερία των εργατών που εισέρχονται στην παραγωγή με τη <<θέληση>> τους προσφέρει στον καπιταλισμό μία δυναμική σταθερότητα . Αντίθετα στο δουλοκτητικό σύστημα οι αλυσίδες είναι φανερές και η δυνατότητα διεύρυνσης της εκμετάλλευσης περιορισμένη. Χαρακτηριστικά λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος οι ιδιοκτήτες δούλων δεν μπορούσαν να αυξήσουν την εργάσιμη μέρα παραπάνω. Επιπλέον οι αντιστάσεις των μαύρων (επιβράδυνση εργασίας, καταστροφή εργαλείων δουλειάς, θανάτωση ζώων) βάθαιναν την κρίση του συστήματος. Παρόλο που η δουλεία δημιούργησε το συσσωρευμένο κεφάλαιο στο οποίο βασίστηκε ο βιομηχανικός καπιταλισμός ,αποτελούσε πια αναξιόπιστη οικονομική λύση. Ο Λίνκολν αντιλήφθηκε πως η ενσωμάτωση των μαύρων στον στρατό ήταν ο παράγοντας που θα έκρινε την νίκη στον εμφύλιο. Παρά τις χλιαρές τοποθετήσεις του στο ζήτημα , βολοδέρνοντας μεταξύ πλήρους ισότητας και μετριοπαθών μέτρων ,μετά και από την πίεση που δέχθηκε από κίνημα Abolitionists στο οποίο μετείχε ο Ντάγκλας, συνέταξε την Διακήρυξη Χειραφέτησης το 1863 . Η επιστολή της Διεθνούς Ένωσης Εργατών το 1864 που γράφτηκε από τον ίδιο το Μαρξ συγχαίρει τον Λ. για την επανεκλογή του :

<<… Οι εργάτες της Ευρώπης αισθάνονται βέβαιοι ότι, όπως ο Αμερικανικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας ξεκίνησε μια νέα εποχή ανόδου για τη μεσαία τάξη, το ίδιο θα κάνει ο Αμερικανικός Πόλεμος κατά της Δουλείας για τις εργατικές τάξεις. Θεωρούν ένα σημάδι της εποχής που θα έρθει ότι έπεσε στο πεπρωμένο του Αβραάμ Λίνκολν, του ειλικρινούς γιου της εργατικής τάξης, να οδηγήσει τη χώρα του στον αδιάσπαστο αγώνα για τη διάσωση μιας αλυσοδεμένης φυλής και την ανασυγκρότηση ενός κοινωνικού κόσμου>>

Μήπως ο Λίνκολν για τον Μαρξ δεν ήταν αστός πολιτικός? Σαφώς και ήταν, ωστόσο τοποθετούσε τον Λίνκολν στην εποχή όπου η αστική τάξη αποτελούσε ηγέτιδα δύναμη της επανάστασης. Αντίστοιχα στην περίπτωση για παράδειγμα του αστού οικονομολόγου Ρικάρντο η ανακάλυψη της αξίας της εργασίας συνέβη υπό ανώριμες ταξικές αντιθέσεις. Στη συνέχεια βέβαια όταν η αστική τάξη επικράτησε ,΄΄αναθεώρησε΄΄ και τις ιδέες της. Η αντεπαναστατική νέα πραγματικότητα του καπιταλισμού αντικατέστησε έτσι την έννοια της αξίας της εργασίας με αυτήν της αξίας λόγω σπανιότητας ,ενώ στην περίπτωση της Αμερικανικής επανάστασης η αρχική διεύρυνση των δικαιωμάτων περιορίστηκε. Οι νόμοι της επαναστατικής ανασυγκρότησης σιγά σιγά πάρθηκαν πίσω και η πλήρης ισότητα δεν έχει έρθει μέχρι και τις μέρες μας.

Όπως τόνισε αργότερα ο Malcolm X που δολοφονήθηκε σαν σήμερα το 1965 << Δεν μπορεί να έχεις καπιταλισμό χωρίς ρατσισμό>>. Ο ρατσισμός ζει γιατί παρέχει κέρδη στους καπιταλιστές με την εκμετάλλευση των εθνικών, θρησκευτικών μειονοτήτων και γιατί διαιρεί του εργαζόμενους , φράζοντας τον δρόμο προς την κοινή δράση. Ο Φρέντερικ Ντάγκλας τόσο με τον προσωπικό του βίο όσο και με το συγγραφικό του έργο μας θυμίζει πως <<Χωρίς αγώνα δεν υπάρχει πρόοδος>>